Ung thư gan: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Với con số 782.000 người mắc mỗi năm, ung thư gan được xếp vào top 6 bệnh ung thư có tỷ lệ người mắc cao nhất thế giới. Điều đặc biệt đáng nói là ở Việt Nam, số người mắc ung thư gan đang ngày càng tăng (năm 2018: 25.335 trường hợp) và số người tử vong trên số người mắc bệnh gần như trên 80%. Vậy ung thư gan là do nguyên nhân gì, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị bệnh như thế nào? Mời các bạn theo dõi bài viết sau:

Tổng quan ung thư gan?

Ung thư gan là bệnh diễn tiến trên các tế bào gan. Ung thư gan xuất hiện khi các tế bào gan trong cơ thể bắt đầu phát triển ngoài tầm kiểm soát. Căn bệnh ác tính này cũng có thể xảy ra khi các tế bào gan đột biến trong ADN gây ra các tế bào phát triển mất kiểm soát và hình thành một khối u ác tính. Thông thường, ung thư gan ở giai đoạn đầu ít biểu hiện nghiêm trọng nên khi phát hiện ra bệnh thì đã ở giai đoạn cuối và khó khăn trong việc điều trị. Một số dấu hiệu cảnh báo ung thư gan ban đầu có thể là: chán ăn, vàng da, sụt gân không rõ nguyên nhân, có cảm giác ngứa thường xuyên, buồn nôn, chán ăn,…

Ung thư gan

Nguyên nhân ung thư gan?

Ung thư gan cũng như nhiều bệnh ung thư khác do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng nguyên nhân chiếm tỷ lệ cao nhất là vi rút gây viêm gan mãn tính chuyển thành ung thư. Một số nguyên nhân điển hình dẫn tới ung thư gan có thể là:

Viêm gan virus: virus viêm gan B và viêm gan C gây bệnh viêm gan B mạn tính là yếu tố nguy cơ cao nhất dẫn tới ung thư gan.
Xơ gan: trong đô có xơ gan còn bù và xơ gan mất bù thì xơ gan mất bù là bệnh mãn tính, trong đó các mô gan khỏe mạnh thay thế bằng mô sơ, sẹo, dẫn đến suy giảm chức năng gan, có thể dẫn tới ung thư gan.
Uống nhiều rượu: hầu hết những người mắc ung thư gan do viêm gan vsf xơ gan đều có quá khứ uống nhiều rượu bia và dùng các chất kích thích khác.
Tiền sử gia đình mắc ung thư gan: nếu gia đình có người thân mắc ung thư gan thì nguy cơ với những người khác cao hơn so với người bình thường nên tầm soát ung thư là rất cần thiết.
Ngoài ra ung thư gan có thể do nhiều yếu tố khác tạo thành như môi trường, thực phẩm, nước uống, hóa chất, hay do thứ phát từ các bệnh khác về đường tiêu hóa,…

Triệu chứng ung thư gan

Ung thư vẫn là kẻ thù “giết người thầm lặng” và ung thư gan không ngoại lệ do những triệu chứng phát hiện bệnh rất nghèo nàn nên người bệnh bỏ nhỡ “thời điểm vàng” điều trị bệnh. Thông thường, người bệnh ung thư gan không biết mình mắc bệnh mà chỉ nhận thấy một số biểu hiện khác thường ở giai đoạn cuối như sau:

Vàng da: Hiện tượng vàng da có liên quan đến nồng độ bilirubin trong máu cao do gan tổn thương nên bilirubin không được đào thải. Nếu tình trạng vàng da kéo dài, người bệnh có khả năng cao mắc các bệnh liên quan đến gan như viêm gan, xơ gan, ung thư gan,…
Nước tiểu có màu tối bất thường: Bình thường nước tiểu người có màu vàng sẫm là hiện tượng sinh lý bình thường. Tuy nhiên, một ngày nào đó phát hiện ra nước tiểu bạn bỗng đổi thành màu nâu tối và kéo dài liên tục nhiều ngày (10-15 ngày) thì cần đến thăm khám bác sĩ ngay để tầm soát ung thư gan, điều trị kịp thời có thể.
Chán ăn, sút cân: Chuyển hóa và giải độc là chức năng quan trọng nhất của gan. Khi gan tổn thương, chức năng gan giảm sẽ khiến các chất không được chuyển hóa hết, khiến hấp thu kém, bạn có cảm giác chán ăn và từ từ sút cân. Đây được coi là một triệu chứng quan trọng của bệnh ung thư gan.
Đau bụng vùng hạ sườn phải: Hiện tượng đau bụng liên quan đến gan là khi gan nở rông, to lên và suy giảm chức năng . Triệu chứng này rất dễ nhận biết, vì vậy hãy lưu tâm khi bạn bị đau bụng vùng sườn phải, đau âm ỉ kéo dài mà không rõ nguyên nhân. Cần đi kahsm ngay để bác sĩ giúp bạn chẩn đoán bệnh.
Ngứa, mẩn đỏ: Ngứa hay vàng da đều liên quan đến nồng độ bilirubin trong cơ thể. Khi gan không đào thải được các chất độc cơ thể có thể bị ngứa, chỗ ngứa co nổi đỏ. Ngưa có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau (dị ứng thời tiết, môi trường,…) nhưng nếu ngứa nhiều ngày kéo dài thì bạn nên gặp bác sĩ để tầm soát ung thư gan.

Vàng da: triệu chứng của ung thư gan

Chẩn đoán ung thư gan

Ba phương pháp chẩn đoán ung thư gan thường được chỉ định gồm: xét nghiệm, chụp chiếu, sinh thiết. Cụ thể:

Xét nghiệm máu: Bệnh nhân được chẩn đoán mắc ung thư gan nếu có các chỉ số dưới đây: Hồng cầu giảm nhẹ, huyết sắc tố giảm, Bạch cầu và công thức bạch cầu bệnh thường Protein giảm, tỷ lệ A/G < l, Transaminase tăng vừa, Men arginase trong gan giảm < 40 đơn vị, tỷ lệ LDH5/LDH1 > l.

Xét nghiệm miễn dịch (chỉ số AFP): AFP là một glycoprotein thường chỉ có trong thời kỳ bào thai. Ở bệnh nhân ung thư gan nguyên phát, tỷ lệ AFP dương tính từ 60 – 90%. Đối với ung thư gan thứ phát, xét nghiệm này ra kết quả âm tính. Khi AFP định lượng trên 20 ng/ml được coi là dương tính. Nếu chỉ số AFP trên 200 ng/ml thì có giá trị chẩn đoán xác định ung thư tế bào gan. Bên cạnh đó, xét nghiệm AFP còn được dùng để theo dõi và đánh giá kết quả điều trị ung thư gan.

Chụp chiếu: Phương pháp chụp chiếu bao gồm chụp động mạch gan chọn lọc và chụp cộng hưởng từ hạt nhân (MRI)

Sinh thiết gan: Chọc sinh thiết gan ít tai biến và có tỷ lệ chẩn đoán chính xác cao dưới sự hướng dẫn của siêu âm thuận lợi. Phương pháp này có tỷ lệ chính xác lên đến 90%.

Điều trị ung thư gan

Phụ thuộc vào tình trạng của người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ phù hợp hoặc phối hợp các phương pháp cho từng trường hợp riêng. Điều trị ung thư gan hiện nay gồm một số phương pháp co bản sau:

Phẫu thuật: Loại bỏ phần mô bị hỏng do ung thư.

Ghép gan: Thay gan bệnh bởi gan lành từ một người khác. phương pháp này tương đối phưc tạp do cần tìm được gan người cho phù hợp với gan người nhận.

Xạ trị: Tiêu diệt tế bào ung thư bằng cách sử dụng các liều lượng phóng xạ được đo đếm thận trọng.

Hóa trị: Tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển các tế bào gan ung thư bằng thuốc

Liệu pháp miễn dịch: Chống lại các tế bào ung thư bằng tăng hệ thống miễn dịch cho cơ thể

Nút mạch gan: Nhằm ngăn động mạch cung cấp máu, khiến cho khối ung thư không được nuôi dưỡng. Phương pháp nút mạch gan có thể kết hợp trong điều trị với hóa trị hoặc xạ trị.

Xạ trị điều trị ung thư gan

Phòng ngừa ung thư gan

Mặc dù ung thư gan xuấ phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng nếu chúng ta có một lối sống lành mạnh thì chắc chắn sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh đáng kể. Hãy thực hiện tốt những thói quen dưới đây để bạn cùng gia đình giảm nguy cơ mắc ung thư gan:

Sử dụng thực phẩm tươi sạch
Hạn chế món ăn chứa nhiều dầu mỡ
Tránh xa rượu bia
Thường xuyên vận động thể chất
Kiểm tra sức khỏe định kỳ
Tiêm vacxin viêm gan B