NHỮNG ĐIỀU BẠN CẦN PHẢI BIẾT VỀ HÓA TRỊ

Hóa trị là một trong 3 phương pháp chính để điều trị ung thư cùng với phẫu thuật và xạ trị. Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chung về phương pháp này.

Hóa trị là gì?

Hóa trị là sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư bằng cách ngăn chặn các tế bào ung thư phát triển, phân chia và tạo ra nhiều tế bào hơn. Hóa trị có thể được sử dụng để điều trị cho nhiều loại ung thư khác nhau.

Cơ chế tác dụng của hóa trị

Các hóa chất khi được nạp vào cơ thể sẽ theo dòng máu đến tất cả các bộ phận của cơ thể. Tuy có nhiều loại khác nhau nhưng chúng đều có cơ chế chung là tấn công các tế bào trong các giai đoạn cụ thể của chu kỳ tế bào. Tất cả các tế bào đều trải qua chu kỳ tế bào, đó là cách các tế bào mới được tạo ra. Các tế bào ung thư trải qua quá trình này nhanh hơn các tế bào bình thường, vì vậy hóa trị liệu có nhiều tác dụng hơn đối với các tế bào ung thư. Do hóa chất theo dòng máu đi khắp cơ thể do đó chúng sẽ ảnh hưởng đến cả tế bào lành và gây ra các tác dụng phụ như rụng tóc, buồn nôn.

Hóa trị là một trong ba phương pháp điều trị ung thư phổ biến nhất hiện nay

Mục tiêu của hóa trị

Mục tiêu của hóa trị phụ thuộc vào loại ung thư và giai đoạn tiến triển của nó. Hóa trị có thể được thực hiện riêng lẻ hoặc là một phần của kế hoạch điều trị cùng với các phương pháp điều trị khác như phẫu thuật, xạ trị.

Hóa trị là phương pháp điều trị chính : Lúc này, mục tiêu của hóa trị là loại bỏ hoàn toàn các tế bào ung thư và dự phòng tái phát.
Trước các phương pháp điều trị khác: Hóa trị có thể được thực hiện trước khi phẫu thuật hoặc xạ trị với mục đích thu nhỏ kích thước của các khối u lớn. Phương pháp này được gọi là “hóa trị tân bổ trợ.”
Sau các phương pháp điều trị khác: Hóa trị có thể được thực hiện sau phẫu thuật hoặc xạ trị để tiêu diệt những tế bào ung thư còn sót lại. Đây được gọi là “hóa trị bổ trợ.”
Làm chậm sự tiến triển của và giảm các triệu chứng: Ngay cả khi ung thư không thể chữa khỏi, hóa trị có thể giúp thu nhỏ một phần khối u, ngăn chặn sự phát triển và lan rộng của chúng. Trong trường hợp này, hóa trị giúp giảm các triệu chứng bệnh, cải thiện chất lượng cuộc sống và có thể kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân. Hóa trị được sử dụng cho những mục đích này được gọi là “hóa trị giảm nhẹ”.

Ngoài ra, hóa trị cũng có thể phòng ngừa di căn và dự phòng ung thư tái phát cho bệnh nhân sau điều trị.

Xem thêm: 7 sai lầm thường gặp trong ăn uống của bệnh nhân ung thư

Yếu tố nào ảnh hưởng đến kế hoạch hóa trị?

Trong chiến lược điều trị hóa trị, việc dùng thuốc gì, liều lượng như thế nào, lịch trình điều trị ra làm sao sẽ do bác sĩ quyết định và phụ thuộc vào các yếu tố sau:

Loại ung thư
Giai đoạn bệnh (vị trí, kích thước và mức độ di căn của khối u)
Tuổi tác và thể trạng bệnh nhân
Trọng lượng cơ thể
Phương pháp điều trị trước đây
Tác dụng phụ có thể có của thuốc

Hóa trị được thực hiện như thế nào?

Mỗi một loại hóa chất sẽ được sử dụng cho bệnh nhân theo nhiều cách thức khác nhau như:

Hóa trị tiêm/truyền tĩnh mạch: Một số hóa chất cần phải được tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch bệnh nhân và cho hiệu quả chỉ sau vài phút đến vài giờ. Bệnh nhân thường truyền hóa chất liên tục theo đợt vài ngày trong một tuần.
Hóa trị tiêm bắp hoặc tiêm dưới da: Bệnh nhân có thể được tiêm hóa chất tại các vị trí như tay, chân hoặc bụng.
Hóa trị uống: Hóa chất đường uống có thể ở dạng viên nang, viên nén hoặc dạng lỏng. Phương pháp điều trị bằng đường uống hiện đang ngày càng phổ biến hơn do tính tiện lợi, bệnh nhân có thể lấy thuốc tại nhà thuốc và sử dụng tại nhà.
Hóa trị qua động mạch: Động mạch là mạch máu mang máu từ tim đến các bộ phận khác trong cơ thể. Một số hóa chất được đưa vào động mạch của bệnh nhân để đến trực tiếp khối u.
Hóa trị qua phúc mạc hoặc bụng: Phúc mạc là một lớp thanh mạc liên tục, che phủ mặt trong thành bụng và bọc lấy tất cả các tạng thuộc ống tiêu hóa và một số tạng khác ở trong ổ bụng. Với một số loại ung thư, hóa chất có thể được đặt trong bụng hoặc tiêm trực tiếp vào phúc mạc của bệnh nhân.
Hóa trị tại chỗ: Một số hóa chất có thể được sử dụng dạng bôi ngoài da, rất tiện lợi và dễ sử dụng.

Hiện nay có những loại hóa chất nào?

Hóa trị ung thư có hơn 100 loại thuốc khác nhau. Mặc dù tất cả các loại thuốc hóa trị đều gây tổn thương tế bào nhưng chúng có mục tiêu tấn công vào các tế bào khác nhau vào những thời điểm khác nhau trong chu kỳ tế bào. Việc kết hợp các loại thuốc theo nhiều cơ chế khác nhau có thể làm tăng hiệu quả điều trị.

Có đến hơn 100 loại thuốc hóa trị khác nhau

Dưới đây là các loại hóa trị chính:

Nhóm alkyl hóa
Chất chống chuyển hóa
Kháng sinh chống khối u
Chất ức chế topoisomerase
Chất ức chế phân bào
Alkaloid thực vật

Hóa trị kéo dài trong bao lâu?

Điều trị hóa chất có thể kéo dài trong vòng 3 – 6 tháng hoặc nhanh/lâu hơn. Trong đó, sẽ bao gồm những chu kỳ dùng hóa chất và thời gian nghỉ ngắn hạn. Mỗi chu kỳ dùng hóa chất sẽ diễn ra đều đặn trong 2 – 6 tuần. Thời gian điều trị hóa chất phụ thuộc vào loại ung thư, giai đoạn bệnh, loại hóa chất và thể trạng của bệnh nhân do đó mỗi bệnh nhân có thể có thời gian điều trị khác nhau.

Để đợt điều trị diễn ra thuận lợi và mang lại hiệu quả cao, bạn cần hiểu rõ được liệu trình điều trị của mình và các vấn đề xoay quanh điều trị như tác dụng phụ có thể gặp phải hoặc chế độ ăn uống, sinh hoạt bằng cách hỏi bác sĩ điều trị của mình.